مزایا، اجزاء و کاربرد شیرهای پروانه ای Butterfly valve
شیر پروانه ای (Butterfly valve) با حرکت چرخشی یک چهارم دوری عمل می کند. وظیفه این شیر متوقف کردن، تنظیم و یا شروع جریان سیال است. شیر پروانه ای Butterfly valve دارای دیسکی است که روی یک محور قابل چرخش سوار می شود. هنگامی که دریچه پروانه کاملاً بسته شد، دیسک خط را کاملاً مسدود می کند. هنگامی که دریچه پروانه به طور کامل باز شود، دیسک در زاویه صحیح جریان سیال قرار دارد.
اجزای شیر پروانه ای (Butterfly valve)
شیر پروانه ای Butterfly valve از چهار مؤلفه اصلی تشکیل شده است:
1- بدنه (Body)
2- دیسک (Disk)
3- محور (Stem)
4- پایه (Seat)
بدنه شیر پروانه ای body of Butterfly valve
شیر های پروانه ای به طور کلی دارای بدنه ای هستند که بین دو فلنج قرار می گیرند که رایج ترین آنها طراحی بدنه شیر بصورت ویفری است.
دیسک شیر پروانه ای
چرخش دیسک سبب باز یا بسته شدن شیر پروانه ای می گردد. دیسک در شیر پروانه ای همانند Gate در شیرهای دروازه ای (Gate Valve)، توپی در شیرهای توپی (Ball Valve) می باشد.
محور (Stem)
محور شیر پروانه ای ممکن است یک شفت یک تکه یا یک طرح دو تکه (split-stem) باشد. محور نقش محفظت شیر در برابر سیال را دارد، بنابراین امکان انتخاب کارآمد مواد را با توجه به هزینه و خصوصیات مکانیکی فراهم می کند.
پایه (Seat)
پایه شیر پروانه ای با نشیمن گاه انعطاف پذیر از تداخل بین لبه دیسک و پایه جلوگیری می کند. جنس پایه می تواند از انواع مختلفی از پلیمرها ساخته شود. پایه ولو ممکن است به بدنه وصل شود و یا ممکن است به آن پرس یا قفل شود.
مزایای شیرهای پروانه ای
1- دریچه های پروانه ای آسان و سریع باز یا بسته می شوند.
چرخش 90 درجه ای دسته، بستن یا باز شدن کامل شیر را فراهم می کند. شیرهای پروانه ای بزرگ معمولاً مجهز به گیربکس (Gear Box) هستند که در آن دستگیره فلکه ای به محور وصل می شود. وجود گیربکس عملکرد شیر را ساده می کند اما هزینه ی بالاتری در ی دارد.
2- شیرهای پروانه نسبتاً ارزان هستند.
شیرهای پروانه ای به دلیل نوع طراحی آنها به مواد کمتری احتیاج دارند. اقتصادی ترین نوع این شیرها مدل ویفری است که بین دو فلنج قرار می گیرد. نوع دیگر ، طرح ویفر lug است که در بین دو فلنج لوله توسط پیچ و مهره هایی که به دو فلنج بپیوندند نگه داشته می شود و از درون سوراخ های بیرونی دریچه عبور می کند. علاوه بر این، مواد شیرهای پروانه ای اغلب ارزان تر هستند.
3- شیرهای پروانه ای به فضای کمتری نیاز دارند.
4- شیرهای های پروانه ای به طور کلی به اقدامات نگهداری کمتری نیاز دارند.
مقایسه شیر پروانه ای با شیرهای دروازه ای (Gate Valve)
شیرهای پروانه ای به دلیل وزن کم و کاهش فضای مورد نیاز آنها به راحتی قابل تنظیم و نصب در انواع فضاها هستند.
ولو های پروانه ای از ابعاد به مراتب کوچکتر از ولوهای دروازه ای برخوردار هستند و آنها را به یک شیر ایده آل برای فضاهای کوچک تر تبدیل می کند.
شیرهای پروانه ای در باز و بسته شدن سریعتر و آسان تر عمل می کنند و فقط به یک ربع چرخش برای باز و بسته کردن کامل شیر مورد نیاز است.
دریچه های پروانه ای شفت های بسیار کوتاه تری نسبت به دریچه های دروازه دارند، به این معنی که مشکلات دسترسی کمتری دارند.
دریچه های پروانه به دلیل نیازهای کمتر و وزن پایین تر، معمولاً ارزان تر هستند.
