تست و نگهداری سیستم های اعلام حریق

برای اطمینان از صحت عملکرد سیستم های اعلام حریق، می بایست توافق نامه ای برای سرویس دهی منظم با تولید کنندگان، تأمین کنندگان یا سایر پیمانکاران که مسئولیت نصب سیستم اعلام حریق یک مجموعه را به عهده می گیرند، انجام شود. در واقع، زمان تحویل سیستم به کارفرما اطلاعات تماس مربوط به شرکت تامین کننده باید بر روی پنل یا نزدیکی آن نصب گردد تا در زمانی که نیاز به کسب اطلاعات بیشتر برای سرویس و نگهداری یا تعمیرات تجهیزات شد، بتوان از مسئولان مربوطه راهنمایی گرفت یا درخواست کمک کرد.
در زیر به راهنمای کلی برای روال مورد استفاده جهت اطمینان از عملکرد خوب سیستم موجود اشاره می کنیم.

پنل اعلام حریق GST

حفظ عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق

البته به محل نصب تجهیزات باید توجه نمایید چون شرایط تعمیر ونگهداری برای هر محیط متفاوت می باشد. به عنوان مثال تجهیزات نصب شده در شرایط محیطی خورنده یا کثیف نیاز به بررسی بیشتر و دقیق تر نسبت به شرایط تمیز و خشک دارند. در چنین مواردی، توصیه های تامین کننده یا نصب کننده حتماً رعایت شود.
توجه روزانه به سیستم توسط کاربر
برای مشخص شدن موضوع زیر، سیستم باید هر روز چک و بررسی گردد:
• صفحه نمایش پنل سیستم اعلام حریق عملکرد طبیعی را نشان دهد. در غیر این صورت، هرگونه خطایی که نشان داده شده است، توسط سیستم ثبت می شود و باید فوراً مورد بررسی قرار گیرد.
• هرگونه خطایی که در روز قبل رخ داده است ثبت می گردد و می بایست مورد توجه قرار گیرد.

توجه هفتگی به سیستم توسط کاربر

آزمایشات و تست های زیر باید هر هفته انجام شود تا از صحت عملکرد سیستم اطمینان حاصل شود و قادر باشد در شرایط آلارم و خطر به درستی کار کند.
• حداقل یک شستی اعلام حریق مورد تست قرار گیرد تا توانایی ارسال سیگنال و دریافت آن توسط پنل بررسی شود تا مطمئن شوید سیستم پیام و سایر سیگنال ها را دریافت می کند. در هنگام تست لازم نیست که همه مدارهای آژیرها را بررسی کنید تا به درستی کار کنند. در هر تست هفتگی باید شستی های اعلام حریق متفاوتی مورد آزمایش قرار گیرند تا تمام نقاط به صورت چرخشی در یک دوره تست امتحان شوند.
• مدت زمان صدای آژیرهای سیستم اعلام حریق در تست های هفتگی نباید بیشتر از یک دقیقه به طول بیانجامد، به طوری که در صورت بروز آتش سوزی در طی زمان تست هفتگی، نفرات حاضر در آن محل متوجه طولانی بودن صدای آژیرها شوند.
• درهای آتش مجهز به خدمات اتوماتیک و با سایر ادوات و تجهیزات اعلام حریق که قابلیت ارسال فرمان و سیگنال را دارند، در ارتباط باشند و عملکرد آن ها به طور کارآمد بررسی گردد.
• ورود به سیستم باید با استفاده از شستی های مخصوصی که برای شروع تست استفاده شده است، صورت پذیرد. هرگونه نقص نیز باید در دفترچه ثبت وقایع درج گردد و به فرد مسئول گزارش شود و اقدامات لازم جهت اصلاح آن انجام شود.
• اگر از کار کردن و فعال بودن صدای آژیرها و یا انتقال سیگنال هشدار (از طریق قطع ارتباط) جلوگیری شده است، باید آزمایش دیگری انجام شود و دوباره به حالت اولیه بازگردند.
• تست هفتگی باید هر هفته تقریباً در همان زمان انجام شود و به نفرات مجموعه ی مجهز به سیستم اعلام حریق آموزش داده شود تا با شنیدن هر نوع صدای آژیر و هشدار از سیستم به اقدامات لازم مسلط باشند. در بخش هایی که ساعت کاری برخی از کارمندان در ساعات غیر از زمان تست می باشد، باید حداقل یک بار در ماه آزمایش اضافی در آن ساعات انجام شود تا از آشنایی لازم آن ها با صداها و هشدارهای سیستم اعلام حریق مجموعه اطمینان حاصل شود.

توجه ماهانه به سیستم توسط کاربر

آزمایشات زیر باید هر ماه انجام شود تا از عملکرد سیستم در شرایط هشدار مطمئن شوید.
• در صورت استفاده از یک ژنراتور اضطراری به صورت خودکار به عنوان بخشی از منبع تغذیه آماده به کار برای سیستم اعلام حریق، باید آن را یک بار در ماه با عملیات شبیه سازی خرابی در منبع تغذیه راه اندازی کرد و حداقل برای یک ساعت در بار کار کند. در پایان آزمایش، مخازن سوخت باید پر شود و سطح روغن و مایع خنک کننده بررسی گردد و در صورت لزوم بالا بیاید.
• در صورت استفاده از باتری به عنوان منبع تغذیه آماده به کار، لازم است که بازدید و بررسی بصری از باتری ها و شرایط آن ها داشته باشید تا مطمئن شوید در وضعیت مناسبی به سر می برند. در صورت وجود هر گونه نقص یا پایین آمدن سطح الکترولیت باتری ها سریعاً اقدام نمایید.

بازرسی دوره ای و آزمایش توسط شخص ذیصلاح

بازرسی و سرویس دوره ای باید توسط یک فرد ذیصلاح دارای آگاهی تخصصی و اطلاعات کافی در مورد سیستم های اعلام حریق و نحوه عملکرد آن، انجام گردد.
بازرسی و سرویس دهی مطابق با توصیه های نگهداری که در بخش اول استاندارد BS5839 شرح داده شده است، انجام شود.
مدت توصیه شده بین بازرسی های متوالی و بازدیدهای خدماتی نباید از 6 ماه تجاوز کند و مطابق با توصیه های استاندارد BS، باید قراردادی بین شخص مسئول و شخص ذیصلاح / بهره بردار از سیستم وجود داشته باشد تا ضمانت خدمات رسانی به سیستم و مجموعه در زمان های رخداد و یا آسیب برقرار باشد. این توافق نامه باید به گونه ای باشد که به طور 24 ساعته، یک تکنسین سازمان نگهداری بتواند بطور معمول طی 8 ساعت مکالمه از طرف کاربر در محل حاضر شود.
فرد ذیصلاح
در واقع فردی ست که در کار با پیمانکار، تامین کننده و یا سازنده مسئولیت پذیر است. در کنار مسئولیت پذیری، تجربه این شخص در خدمات و محصولات الکتریکی شرط لازم و کافی است و باید تمامی دوره های آموزشی مرتبط با تجهیزات سیستم اعلام حریق گذرانده باشد.

آیا در زمان انجام تست حریق باید به سازمان آتش نشانی اطلاع داده شود؟

اگر سیستم اعلام حریق مجموعه شما توسط شخصی مستقل از سازمان و مجموعه شما کنترل و مانیتور می شود و این سیستم به طور اتوماتیک به سازمان آتش نشانی متصل است، قبل از انجام هرگونه تست و آزمایش می بایست مراجع و سازمان آتش نشانی را مطلع سازید. در غیر این صورت نیازی به آگاه سازی سازمان نیست و فقط بهتر است به همسایگان و ساختمان های همجوار خود اطلاع دهید تا در حین انجام تست با سازمان تماس نگیرند.
اقدامات شخص مسئول پس از هرگونه آتش سوزی، خواه به طور خودکار تشخیص داده شود یا خیر
این مسئولیت بر عهده شخص مسئول است که آزمایش های زیر را در اسرع وقت بعد از آتش سوزی و قبل از شروع مجدد استفاده عادی از سیستم انجام دهد:
• برای همه تجهیزات که ممکن است تحت تاثیر آتش سوزی باشند، باید آزمایش و تست شبیه سازی شده انجام شود. دتکتورهای دودی باید از طریق دود و یا اسپری دود تست شوند. صدای آژیرها نیز باید مورد تست و آزمایش قرار گیرند.
• هرگونه نقص باید به شخص مسئول ضبط و گزارش شود و اقدامات لازم جهت اصلاح آن صورت گیرد.
• بررسی مرتب و منظم وضعیت باتری و شارژر آن.
• شرکت تامین کننده سیستم باید اطلاعات بیشتری در مورد صدمات احتمالی به قسمت های آسیب پذیر تجهیزات اعلام کند مانند کابل های دفنی و … . در صورت عدم شناسایی آتش توسط سیستم و یا تشخیص حریق توسط سیستم در مراحل پایانی آتش سوزی، می بایست دلایل مورد بررسی قرار گیرند و در صورت نیاز، برای جلوگیری از تکرار مجدد، ملاحظات لازم اصلاح شوند.
پس از اتمام کار، گواهی و صورتجلسه تست و آزمایش باید به فرد مسئول داده شود.
اقداماتی که پس از هرگونه هشدار کاذب توسط فرد مسئول باید انجام شوند
• هشدارهای کاذب برای هر سیستم اعلام حریق می توانند خطر عمده ای را مسبب شوند زیرا باعث از بین رفتن اعتماد می شوند. این موضوع بسیار مهم است که صدای هر هشداری از سیستم اعلام حریق به معنی زنگی برای حریق واقعی تلقی شود مگر اینکه خلاف آن برای نادرست بودن صدای آژیر به هر علتی اثبات شود، یا بالعکس موضوع پیش رو نباید برای نفرات حاضر در آن مجموعه عادی شود یعنی صدای هشدار به عنوان آلارمی کاذب شناخته شود و سپس مشخص گردد که هشدار شنیده شده برای حریق واقعی بوده است.
• در صورتی که هشداری به عنوان آلارم کاذب یا آلارم نادرست تشخیص داده شد، اقدامات فوری زیر باید توسط فرد مسئول یا افرادی که این وظیفه را به آن ها محول کرده اند انجام شوند:
• در صورت امکان، محل وقوع هشدار شناسایی شود که به عنوان مثال کدام دتکتور یا شستی حریق را تشخیص داده اند. این امر بسیار حائز اهمیت است که تجهیزی که هشدار را اعلام کرده، قبل از شروع به کار مجدد حتماً ریست شود.
• در صورت امکان علت آلارم کاذب را جویا شوید. حتماً سوابق و رویدادهای قبلی را نیز نگه دارید.
• گزارش کلیه وقایع و رویدادها را به مسئول مربوطه و بخش سرویس و نگهداری ارائه دهید.
• اگر یک یا گروهی از تجهیزات هشدارهای کاذب یدهند، باید به سازمان و فرد مسئول اطلاع داده شود که در این شرایط نفرات ملزم به تحقیق و بررسی خواهند بود.
اقدامات شخص مسئول در مواقع بروز خطا